Przełomowe odkrycie w Janiszewie w gminie Lubraniec

Trwają badania archeologiczne w Janiszewie w gminie Lubraniec. Efektem badań jest odkrycie reliktów osady tzw. kultury pucharów lejkowatych z młodszej epoki kamienia.

Prowadzone od początku sierpnia br. badania archeologiczne w Janiszewie, gm. Lubraniec przyniosły odkrycie reliktów osady tzw. kultury pucharów lejkowatych z młodszej epoki kamienia.

Wstępna analiza kilku tysięcy fragmentów naczyń glinianych oraz kilkuset wyrobów krzemiennych pozwala łączyć wspomnianą osadę z okresem powstania grobowców kujawskich w Sarnowie. Odkryta osada jest do tej pory jedynym rozpoznanym osiedlem kultury pucharów lejkowatych zlokalizowanym najbliżej wymienionych wcześniej megalitów. Podczas prac na osadzie w Janiszewie zarejestrowano pozostałości jam gospodarczych i innych obiektów osadowych.

Najciekawszym odkryciem jest depozyt przynajmniej dwóch naczyń glinianych, prawdopodobnie ustawionych pierwotnie na niewielkiej płycie kamiennej pod którą znajdowały się kości. Odkryta osada jest jedną z kilku osiedli znajdujących się w pobliżu cmentarzyska megalitycznego w Sarnowie.

Prowadzone od 2020 roku badania powierzchniowe w obrębie lasu sarnowskiego oraz w jego najbliższej okolicy pozwoliły na odkrycie czternastu miejsc związanych z osadnictwem kultury pucharów lejkowatych. Do tej pory na tym obszarze znane były jedynie dwa stanowiska łączone ogólnie z młodszą epoką kamienia. Odkryte podczas prac fragmenty ceramiki pozwolą na rekonstrukcję form naczyń używanych przez ludność kultury pucharów lejkowatych. Wśród materiałów krzemiennych na uwagę zasługują tzw. drapacze, które wykorzystywano między innymi do garbowania skór zwierzęcych. Poza nimi odkryto także krzemienne wkładki do sierpów oraz grot strzały. Część z wymienionych narzędzi wykonano z tzw. krzemienia czekoladowego, specjalnie sprowadzanego z obszaru Gór Świętokrzyskich. Równolegle z pracami wykopaliskowymi prowadzono szczegółową inwentaryzację materiałów zabytkowych na powierzchni stanowiska w Janiszewie przy pomocy aparatury GPS RTK. Na podstawie rozlokowania pozyskanych w ten sposób fragmentów ceramiki oraz zabytków krzemiennych można oszacować wielkość osady na około 1 ha. Pozyskane w trakcie badań materiały zabytkowe oraz rozpoznane relikty osady wnoszą istotne informacje do studiów nad osadnictwem kultury pucharów lejkowatych w rejonie cmentarzyska megalitycznego w Sarnowie i pozwolą odtworzyć obraz osadnictwa w młodszej epoce kamienia.

Prowadzone przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi badania, dofinansowane zostały przez lubraniecki samorząd. Projekt, przy którym pracowali głównie uczniowie i studenci z terenu gminy Lubraniec, realizowany był, pod czujnym okiem Joanny Wichy i Rafała Brzejszczaka, reprezentantów kolejnego już pokolenia łódzkich naukowców, którzy swe zawodowe losy związali z Sarnowem i tutejszymi megalitami. Prowadzone badania cieszyły się zainteresowaniem  władz samorządowych z burmistrzem Stanisławem Budzyńskim na czele.

Samorząd Lubraniecki jest przekonany, że harmonijna współpraca przyniesie efekty i będzie kontynuowana w kolejnych latach.