Oglądaj Lubień na antenie telewizji POLSAT...

Ekipa znanego z Polsat Play programu POSZUKIWACZE HISTORII nagrała odcinek o wydarzeniu historycznym z gminy Lubień Kujawski. „Poszukiwaczy” zainteresował wątek bitwy pod Szewem z 22 listopada 1863 r. oraz weryfikacja pozostałości pochówków ze zbiorowej mogiły w Szewie. Odcinek można obejrzeć bezpłatnie na stronie IPLA.TV.

Przypomnijmy, że według podań historycznych oddział powstańczy pułkownika Emeryka Syrewicza dowodzony przez rotmistrza Karola  Grosmana dotarł do Szewa od strony Lutoborza w godzinach wieczornych 22 listopada 1863 roku.

Powstańcy zostali gościnnie przyjęci na dworze i zaproszeni na kolację. Tymczasem wojska rosyjskie korzystając z informatorów podążały ich śladem i zjawiły się w tutejszym folwarku późnym wieczorem. Do bitwy doszło bez żadnych przygotowań, a Rosjanie wykorzystali zaskoczenie i szybko uzyskali przewagę. Powstańcy chcąc oszczędzić właścicieli i ich mienie zaczęli wycofywać się przez sad w kierunku Bilna.

Kilkaset metrów dalej w wyniku szarży rosyjskiej śmierć poniosło 6 powstańców a kilku było rannych. Rosjanie w swoich raportach straty Polaków szacowali na 50 zabitych, co w praktyce dawałoby unicestwienie całego oddziału. Straty rosyjskie były dużo mniejsze, bo poległ tylko jeden oficer pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu cholerycznym. Ciała powstańców zostały pochowane nazajutrz przez właścicielkę majątku, a w tej smutnej ceremonii pod nieobecność proboszcza z Kłóbki uczestniczył proboszcz  z Lubienia Kujawskiego.

Władze carskie sprzeciwiały się upamiętnieniu poległych i tylko dzięki uporowi właścicielki Szewa został ustawiony krzyż i posadzone kasztanowce. Przez długie lata pamięć o bohaterach była żywa na miejscowym dworze. Na nowo to miejsce zostało skropione krwią, ale tym razem żołnierzy rosyjskich i niemieckich poległych w listopadzie 1914 roku na tutejszych polach. W sąsiedztwie krzyża powstańczego Niemcy zadecydowali o utworzeniu cmentarza wojennego i pochowali 8 żołnierzy rosyjskich i 2 niemieckich. Powstańców i żołnierzy państw zaborczych połączył mały kawałek gruntu, stając się symbolem pojednania między  naszymi narodami.

Weryfikacja pozostałości pochówku potwierdziła autentyczność zapisków historycznych, jednak pozostawiła dużo pytań bez odpowiedzi. W mogile, co prawda odnaleziono szczątki ludzkie z powstania styczniowego, ale tylko 3 osób i tylko jedną czaszkę młodego mężczyzny w wieku ok. 20 lat z widocznym urazem po szabli z szarży konnej. W mogile znaleziono ponadto guziki od mundurów carskich oraz skór z butów żołnierzy pruskich z czasu pierwszej wojny światowej. Eksperci podkreśli, że mogiła na przestrzeni lat była wielokrotnie naruszana.