Włocławek wznosi Pomnik Katyński na Zielonym Rynku. Upamiętni 118 ofiar z Włocławka i okolic

Na Zielonym Rynku we Włocławku trwa budowa Pomnika Katyńskiego – monumentalnego upamiętnienia mieszkańców miasta i powiatu, zamordowanych przez NKWD w 1940 roku w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni. Monument wznosi się na Skwerze im. Lecha i Marii Kaczyńskich, w sąsiedztwie Urzędu Miasta.

Upamiętnienie ofiar z Włocławka

Na powierzchni pomnika znajdą się nazwiska 118 ofiar związanych z regionem. Lista została zatwierdzona przez Instytut Pamięci Narodowej. Autorem projektu jest rzeźbiarz Antoni Bisaga, który podjął się tego zadania społecznie, bez wynagrodzenia. Monument o wysokości około 5,5 metra finansowany jest przez IPN.

Pierwsze starania o budowę upamiętnienia sięgały 2018 roku. Wtedy to profesor Stanisław Kunikowski, wraz z Włocławskim Towarzystwem Naukowym, powołał Społeczny Komitet Budowy Pomnika. Formalna rejestracja komitetu nastąpiła dwa lata później, a jego członkami zostali m.in. śp. dr Zbigniew Brenda, dr Agnieszka Kalczak-Froch, dr Zdzisław Zasada, Dorota Szklarska oraz Monika Jabłońska – obecna zastępczyni prezydenta Włocławka.

Od inicjatywy do realizacji

Prace nad pomnikiem poprzedziły lata przygotowań, poszukiwań źródeł finansowania i kompletowania dokumentacji. Pandemia COVID-19 wstrzymała wiele z zaplanowanych działań, jednak inicjatorzy nie zrezygnowali. Kluczowe wsparcie zapewnił Instytut Pamięci Narodowej, a decyzję o finansowaniu projektu podpisał jego prezes, Karol Nawrocki.

Budowa ma też wymiar symboliczny i społeczny. Wiele lokalnych firm włączyło się w prace pro bono. Wykop pod fundamenty wykonała nieodpłatnie firma Zbód z Lipna, a ziemia z dawnego cmentarza, na którym odnaleziono szczątki ludzkie, została z należytym szacunkiem przeniesiona na cmentarz w Pińczacie.

Głosy organizatorów

Profesor Stanisław Kunikowski, współtwórca Społecznego Komitetu, podkreślał, że ideą przedsięwzięcia było oddanie hołdu lokalnym ofiarom zbrodni katyńskiej. „Pomnik ten ma przypominać, że pamięć o ofiarach Katynia jest naszym moralnym obowiązkiem” – mówił. „Każde nazwisko wyryte na tym monumencie to historia człowieka, który miał rodzinę, dom, marzenia. Nie możemy pozwolić, by o nich zapomniano”.

Profesor dodał również: „To nie jest tylko kamień i stal. To symbol – świadectwo naszej pamięci i wdzięczności wobec tych, którzy zapłacili najwyższą cenę za wolność”. Podkreślił, że projekt ma nie tylko wymiar artystyczny, ale przede wszystkim edukacyjny i wychowawczy dla kolejnych pokoleń włocławian.

Z kolei Monika Jabłońska zwróciła uwagę na tożsamościowy wymiar przedsięwzięcia: „Ten pomnik to przypomnienie, że Włocławek miał swoich bohaterów – lekarzy, nauczycieli, policjantów i żołnierzy, którzy oddali życie za Polskę”.

Miejsce pamięci i refleksji

Pomnik Katyński na Zielonym Rynku stanie się największym tego typu upamiętnieniem w regionie. Będzie miejscem corocznych uroczystości katyńskich, a jego oficjalne odsłonięcie zaplanowano na kwiecień 2026 roku, w 81. rocznicę Zbrodni Katyńskiej. Na uroczystość organizatorzy chcą zaprosić Prezydenta RP Karola Nawrockiego, którego decyzja o wsparciu projektu miała kluczowe znaczenie dla jego realizacji.

Pamięć, która trwa
Pomnik na Skwerze Lecha i Marii Kaczyńskich ma przypominać o dramacie 118 mieszkańców Włocławka i okolic, którzy zginęli w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni. To nie tylko dzieło sztuki, lecz także symbol pamięci i wspólnej odpowiedzialności za historię.