Sprawdziło się na terenach wiejskich. Teraz grube miliony trafią do Włocławka …

Samorząd województwa uruchamia wyjątkowy w skali Polski mechanizm wspierania rozwoju społeczności lokalnych. Wielomilionową pulą środków z kilku unijnych programów będą dysponować lokalne grupy działania, czyli partnerstwa mieszkańców, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli władz. W styczniu Urząd Marszałkowski uruchomił nabór wniosków o wybór lokalnych strategii rozwoju dla miast powyżej 20 tysięcy mieszkańców.

Społeczność lokalna u sterów

Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) to jeden z elementów realizacji polityki terytorialnej województwa (obejmującej także poziomy: wojewódzki -ZIT, regionalny i subregionalny oraz ponadlokalny). Idea RLKS wywraca tradycyjną „odgórną” politykę rozwoju do góry nogami: inicjatywę przejmuje społeczność lokalna, która tworzy partnerstwo i realizuje zintegrowaną strategię rozwoju.

Mieszkańcy najlepiej wiedzą jakie są najpilniejsze potrzeby ich społeczności oraz najbliższego sąsiedztwa. To oni mają często najlepsze pomysły na skuteczne rozwiązanie wielu pilnych lokalnych problemów. O zapotrzebowaniu na tworzenie takich instrumentów świadczy rosnąca popularność budżetów obywatelskich. Idziemy w tym samym kierunku, tylko na większą skalę: dajemy mieszkańcom środki oraz narzędzia, by z tych pieniędzy skorzystać. Liczymy na zaangażowanie i współpracę oraz efekty w postaci rozwoju gospodarczego i społecznego - mówi marszałek Piotr Całbecki.

Taki mechanizm wspierania inicjatyw lokalnych sprawdził się dotychczas na terenach wiejskich, gdzie środki z Unii Europejskiej trafiały w ostatnich latach między innymi za pośrednictwem lokalnych grup działania. W nowym unijnym rozdaniu ze wsparcia skorzystają też społeczności lokalne w miastach.

Partnerstwo czyli lokalne grupy działania

RLKS będzie kierowany przez lokalne grupy działania (LGD), czyli partnerstwa tworzone przez przedstawicieli władz publicznych, partnerów społecznych i gospodarczych oraz mieszkańców. LGD - działające jako stowarzyszenia posiadające osobowość prawną - są organizacjami otwartymi, do których w każdej chwili mogą przystąpić kolejni partnerzy. Na jednym obszarze może działać jedna lokalna grupa działania, która będzie realizować jedną lokalną strategię rozwoju.

W Kujawsko-Pomorskiem możliwe do utworzenia są dwa rodzaje LGD, które będą korzystać z różnych źródeł wsparcia:

LGD obejmujące obszary wiejskie i rybackie oraz miasta do 20 tysięcy mieszkańców (źródła wsparcia: RPO WK-P, PROW, PO Ryby - dla grupy rybackiej). Na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich Kujaw i Pomorza powstało już 20 takich organizacji oraz 1 grupa rybacka. W podobnym kształcie działały one w poprzednim okresie unijnego programowania.

LGD w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców (źródło wsparcia: RPO WK-P). Władze Świecia zdecydowały o przyłączeniu się do istniejącej na tym obszarze Lokalnej Grupy Działania „Gminy Powiatu Świeckiego”. Nowe LGD powstały w:

Bydgoszczy -€“ Stowarzyszenie Bydgoska LGD „Dwie Rzeki”,

Toruniu -€“ Stowarzyszenie LGD „Dla Miasta Torunia”,

Włocławku -€“ Stowarzyszenie LGD Miasta Włocławek,

Inowrocławiu -€“ Stowarzyszenie LGD Inowrocław,

Grudziądzu -€“ LGD „Grudziądzki Spichlerz”,

Brodnicy -€“ Stowarzyszenie LGD Miasta Brodnicy,

Chełmnie -€“ Stowarzyszenie LGD Chełmno.

Do głównych zadań LGD należą: opracowanie lokalnej strategii rozwoju (LSR), organizowanie naborów wniosków o wsparcie, ich ocena i wybór a także monitorowanie wdrażania LSR. Lokalne grupy działania będą też wspierać wnioskodawców w przygotowaniu dokumentacji i aplikowaniu o środki.

Włączenie społeczne, przedsiębiorczość i inwestycje

Wsparcie w ramach RLKS trafi między innymi na aktywizację społeczno-zawodową mieszkańców. Chodzi między innymi o działania na rzecz osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym poprzez tworzenie klubów samopomocy, świetlic środowiskowych, klubów młodzieżowych i klubów pracy. Środki umożliwią także realizację projektów z zakresu organizowania społeczności lokalnej oraz rozwoju przedsiębiorczości społecznej.

 Społeczności lokalne na terenach wiejskich i miast do 20 tysięcy mieszkańców mogą ponadto liczyć na wsparcie między innymi na inwestycje przyczyniające się do rewitalizacji społeczno-gospodarczej miejscowości wiejskich oraz rozbudowę publicznej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, kulturalnej oraz drogowej. Pula środków dla tych obszarów przeznaczona jest także na wspieranie przedsiębiorczości i zwiększenie liczby miejsc pracy, między innymi poprzez pomoc dla mikro i małych przedsiębiorstw, tworzenie małych inkubatorów przedsiębiorczości, szkolenia podnoszące kompetencje zawodowe, rozwój produktów lokalnych oraz budowę sieci w zakresie tzw. krótkich łańcuchów dostaw żywności.

Środki przeznaczone na realizację RLKS:

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego -€“ 76 mln euro (ponad 300 mln złotych),

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich -€“ szacowana wartość to 33 mln euro (ponad 130 mln złotych), dokładna kwota będzie znana po przyjęciu lokalnych strategii rozwoju,

PO Ryby -3 mln euro (12 milionów złotych).

30 grudnia zakończył się ogłoszony przez zarząd województwa nabór wniosków o wybór lokalnych strategii rozwoju przygotowanych przez LGD obejmujące obszary wiejskie i rybackie oraz miasta do 20 tysięcy mieszkańców. Dokumenty złożyły wszystkie 21 LGD.

Nabór wniosków o wybór LSR dla miast powyżej 20 tys. mieszkańców ruszył 4 stycznia i potrwa do 29 lutego.